Asset Publisher Asset Publisher

HISTORIA

Od zarania dziejów człowiek był związany z lasem, który dawał mu schronienie, żywił, ubierał. I nie dość, że człowiek nic nie oferował w zamian, to jeszcze wydzierał pradawnym puszczom całe połacie ziemi i zamieniał w uprawne pola, albo pokrywał miejskim brukiem. Brał, bo uważał, że mu się należy, zostawiał po sobie zniszczoną przyrodę. Na szczęście wraz z upływem czasu wzrosła świadomość ludzi i dostrzegli problemy, które w środowisku naturalnym spowodował rozwój cywilizacji.

Przyszedł moment, w którym kontrolowane korzystanie z dóbr lasu stało się koniecznością.
I wiadomo było, że nie mogą zająć się tym osoby przypadkowe. Pierwszymi gospodarzami lasu byli ci, wybrani przez króla, którzy na co dzień z nim pracowali i wyróżniali się sumiennym wypełnianiem obowiązków. Z dnia na dzień najlepsi spośród strzelców, bartników, borowych czy smolarzy, stali się urzędnikami królewskimi, którzy mieli dbać nie tylko o obfitość na dworskich stołach, ale kontrolować stan lasów, zwierzyny, ścigać kłusowników i egzekwować od ludności przestrzeganie ustanowionych praw. Pierwszym i niezwykle ważnym dokumentem, bo zawierającym podstawy ochrony zasobów leśnych, był Statut wiślicki wydany przez Kazimierza Wielkiego w 1347 roku. Na jego mocy zabroniono kradzieży drewna, wypalania drzew bartnych oraz lasów. Później przyszedł czas na ochronę cisa, cenionego ze względu na sprężyste drewno, idealne do wyrobu łuków, wprowadzenie zakazu parcelacji i wylesiania puszcz królewskich, i ustalenie okresów ochronnych dla niektórych gatunków. Ustalono też dotkliwe kary, które nakładano na amatorów nielegalnych polowań. Ale lasy pozostające w rękach wielu właścicieli, często nastawionych na szybki zysk lub po prostu słabych gospodarzy, charakteryzowały się niestabilną kondycją, która źle rokowała na przyszłość. Mimo że kadra doświadczonych leśników była coraz liczniejsza i chętnie korzystali z jej usług światli właściciele ziemscy, nadal liczył się przede wszystkim surowiec – zwiększano pozyskanie drewna, kory, owoców leśnych. Surowcowy model leśnictwa, stosowany przecież w całej Europie, stał się przekleństwem w czasach wojen i zaborów.
 

Asset Publisher Asset Publisher

Back

Przywracanie bioróżnorodności i ochrona zasobów – leśnicy planują nowe projekty z wykorzystaniem środków zewnętrznych

Przywracanie bioróżnorodności i ochrona zasobów – leśnicy planują nowe projekty z wykorzystaniem środków zewnętrznych

Zrównoważone gospodarowanie środowiskiem leśnym, troska o dziedzictwo przyrodnicze oraz poprawa infrastruktury – to główne tematy spotkania, które odbyło się 10 kwietnia 2025 r. w siedzibie RDLP w Łodzi. Leśnicy omówili możliwości pozyskania środków zewnętrznych na realizację projektów z zakresu ochrony przyrody, rewitalizacji siedlisk i inwestycji technicznych.

Podczas spotkania zaprezentowano kilka kluczowych inicjatyw, które mogą zostać objęte dofinansowaniem w najbliższym czasie.

 

Powrót do korzeni – rewitalizacja starych sadów

Na terenie 14 nadleśnictw RDLP w Łodzi zinwentaryzowano łącznie 13,5 ha starych sadów w 39 lokalizacjach. Rosną tam drzewa owocowe dawnych, historycznych odmian – cenne genetycznie, odporne na trudne warunki atmosferyczne i niespotykane już w nowoczesnych sadach. Odmiany takie jak kosztele, malinówki czy landsberskie to nie tylko dziedzictwo smaku, ale również źródło różnorodności biologicznej i ważny element krajobrazu kulturowego.

Odtwarzanie starych sadów ma nie tylko walor historyczny, ale również ekologiczny – stanowią one ważne źródło pożywienia dla ptaków i zwierzyny, zwłaszcza zimą. Leśnicy od lat wprowadzają drzewa owocowe jako domieszkę biocenotyczną – wspierając w ten sposób równowagę ekosystemu i naturalną odporność lasu.

 

Remizy – oazy bioróżnorodności

Równolegle z działaniami rewitalizacji starych sadów, planowane jest tworzenie remiz leśnych – specjalnych enklaw złożonych z drzew i krzewów, będących schronieniem oraz bazą pokarmową dla wielu gatunków ptaków i drobnej zwierzyny. W 14 nadleśnictwach RDLP w Łodzi zaplanowano założenie remiz na łącznej powierzchni 18 ha. Przestrzenie te sprzyjają również występowaniu owadów i nietoperzy, odgrywających istotną rolę w leśnych łańcuchach pokarmowych.

 

Mała retencja – więcej wody w lesie

W Nadleśnictwach Bełchatów i Radomsko przygotowywane są projekty z zakresu małej retencji wodnej. Planowane działania obejmują m.in. spiętrzenia na ciekach wodnych, mające na celu zatrzymywanie wody w środowisku leśnym, poprawę uwilgotnienia siedlisk i przeciwdziałanie skutkom suszy.

 

Usuwanie azbestu – inwestycja w zdrowie i bezpieczeństwo

RDLP w Łodzi planuje również skorzystanie ze środków zewnętrznych na likwidację pokryć dachowych zawierających azbest. Obecnie we wszystkich 19 nadleśnictwach znajduje się ponad 20 tys. m² takich materiałów. Przy założeniu, że 1 m² to ok. 16 kg, daje to ponad 300 ton niebezpiecznego odpadu wymagającego bezpiecznego usunięcia i utylizacji.

 

W stronę zrównoważonego rozwoju

Wszystkie omawiane projekty wpisują się w cele strategii zrównoważonego rozwoju i są odpowiedzią na współczesne potrzeby środowiskowe. Dzięki możliwościom finansowania z funduszy zewnętrznych, RDLP w Łodzi planuje realne działania na rzecz ochrony przyrody, bioróżnorodności i poprawy infrastruktury leśnej.